CÁCH BẢO DƯỠNG BÊ TÔNG SAU KHI ĐỔ SÀN ĐÚNG KỸ THUẬT

Bê tông tốt đến mấy mà bảo dưỡng sai cách thì sàn vẫn nứt, vẫn rỗ, và cường độ sàn sẽ không đạt yêu cầu. Đừng để chỉ vì sai lầm trong bảo dưỡng làm giảm tuổi thọ công trình của nhà thầu. Bài viết này sẽ cung cấp cho nhà thầu các quy trình bảo dưỡng bê tông thực tế và chuẩn kỹ thuật, giúp nhà thầu loại bỏ rủi ro, đảm bảo sàn nhà đạt đúng chuẩn mác và không bị hư hại theo thời gian.

Vì sao phải bảo dưỡng bê tông?

Nhiều nhà thầu lầm tưởng chỉ cần trộn đúng mác xi măng là xong, sàn sẽ tốt sẽ đẹp. Nhưng sự thật là: Quy trình bảo dưỡng bê tông quyết định quyết định đến cường độ và tuổi thọ của sàn bê tông. Nếu bỏ qua quy trình này, nhà thầu đã đánh đổi tuổi thọ công trình bằng những vết nứt co ngót và mác bê tông giảm sút nghiêm trọng.

Khi bê tông khô quá nhanh, quá trình thủy hóa (phản ứng giữa xi măng và nước) bị gián đoạn. Hậu quả là mặt sàn bị nứt co ngót, nứt bề mặt, giảm mác thiết kế, và bề mặt rỗ, bụi. Mục tiêu của bảo dưỡng bê tông là duy trì độ ẩm lý tưởng để bê tông đạt mác cường độ tối đa đúng theo tiêu chuẩn.

Thời điểm bắt đầu bảo dưỡng

1–2 giờ sau đổ: Bê tông bắt đầu se mặt → bắt đầu che chắn

Ngay sau khi quá trình xoa nền hoàn tất và bề mặt bê tông chuyển từ trạng thái bóng nước sang se mặt (trạng thái mất đi độ ẩm tự nhiên), nhà thầu phải bắt đầu che chắn ngay.  Trong vòng 2 giờ đầu tiên, nhiệm vụ quan trọng là hạn chế nắng, gió tuyệt đối. Nhà thầu cần dựng các tấm chắn, dùng bạt che phủ (lưu ý không chạm trực tiếp vào bề mặt bê tông) để tạo ra môi trường mát mẻ.  Đây là thời điểm bê tông cực kỳ nhạy cảm với nắng và gió, nếu chậm trễ vết nứt chân chim do co ngót sẽ xuất hiện không thể sữa chữa, báo hiệu quá trình mất nước của lớp sàn

12–24 giờ: Tưới ẩm nhẹ bằng phun sương.

Sau khoảng 12 đến 24 giờ, lớp bê tông đã cứng cáp đủ để đi lại nhẹ nhàng. Lúc này, nhà thầu có thể tiến hành tưới ẩm nhẹ bằng phun sương hoặc bình bơm tay. Mục đích là cung cấp lại lượng nước bị mất mà không làm hư hại bề mặt đã se. Tuyệt đối không xả nước trực tiếp và mạnh vì sẽ gây rửa trôi xi măng bề mặt, làm giảm chất lượng lớp bảo vệ của sàn.

7–14 ngày: Duy trì giữ ẩm liên tục.

Đây là giai đoạn quyết định cường độ cuối cùng của sàn. Phải duy trì giữ ẩm liên tục bằng cách phủ kín nilon, bạt hoặc tưới nước thường xuyên. Giai đoạn 7 đến 14 ngày là lúc phản ứng thủy hóa diễn ra mạnh mẽ nhất, bê tông cần nước nhất để đạt được mác thiết kế. Nếu ngưng dưỡng ẩm trong khoảng thời gian này, cường độ bê tông có thể bị giảm mạnh, gây hậu quả lâu dài cho kết cấu công trình.

Chuẩn bị vật tư trước khi đổ sàn

Bạt sọc che nắng/mưa

Đây là vật liệu thiết yếu để bảo vệ sàn bê tông khỏi tác động trực tiếp của môi trường. Bạt sọc che nắng, mưa cần được chuẩn bị với diện tích đủ lớn để tạo mái che tạm thời, ngăn chặn tia UV và giảm tốc độ gió, điều đặc biệt quan trọng ngay sau khi đổ sàn. Bạt giúp kiểm soát tốc độ bay hơi, là bước phòng vệ đầu tiên.

Nilon lót bảo dưỡng hoặc PE khổ lớn

Nilon lót bảo dưỡng bê tông là phương pháp giữ ẩm tuyệt vời và tiết kiệm. Ngay sau khi sàn cứng cáp, việc trải kín lớp nilon hoặc màng PE khổ lớn sẽ tạo ra một lớp cách ly hơi nước, ngăn nước thoát ra ngoài. Điều này giúp duy trì độ ẩm ổn định bên trong  sàn, giảm thiểu tối đa việc phải tưới nước thủ công liên tục.

Bao bố ướt

Bao bố ướt là vật tư truyền thống nhưng cực kỳ hiệu quả trong việc giữ ẩm. Khi trải bao bố lên bề mặt và tưới ẩm, bao bố sẽ giữ nước rất lâu. Phương pháp này đặc biệt được ưu tiên sử dụng cho các cấu kiện đứng như cột, dầm, nơi việc phủ nilon khó khăn hơn hoặc yêu cầu độ ẩm cao và liên tục.

Máy phun sương/bình bơm tay

Việc tưới nước phải diễn ra nhẹ nhàng, tránh áp lực mạnh làm hư hỏng bề mặt bê tông còn non. Máy phun sương hay bình bơm tay giúp nhà thầu kiểm soát lượng nước và áp lực phun, đảm bảo nước được cung cấp dưới dạng sương ẩm thay vì dòng chảy mạnh, giúp bê tông được "uống nước" từ từ và đồng đều.

Hóa chất curing cho sàn diện tích lớn

Đối với các công trình có diện tích lớn như nhà xưởng, kho bãi, việc tưới nước hoặc phủ nilon rất tốn công và khó kiểm soát. Hóa chất Curing là giải pháp hiện đại. Khi phun lên, nó tạo một lớp màng mỏng kín khít, ngăn nước thoát ra ngoài. Đây là lựa chọn tối ưu khi tốc độ thi công và hiệu quả là ưu tiên hàng đầu, giúp tiết kiệm nhân công đáng kể.

Cục kê bê tông đảm bảo lớp bảo vệ thép

Cục kê bê tông đảm bảo lớp bảo vệ thép. Mặc dù không trực tiếp là vật liệu bảo dưỡng, cục kê bê tông lại đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cốt thép. Cục kê đảm bảo lớp bê tông bảo vệ (lớp giữa thép và bề mặt ngoài) đạt đúng tiêu chuẩn thiết kế. Thiếu cục kê hoặc dùng sai, thép sẽ bị hở, dẫn đến rỗ mặt cục bộ và là nguyên nhân gây thấm, nứt sàn sau này.

Các phương pháp bảo dưỡng phổ biến nhất

Giữ ẩm liên tục

Đây là phương pháp bảo dưỡng bê tông phổ biến nhất, đặc biệt phù hợp với các công trình dân dụng nhỏ. Bao gồm việc tưới nước thường xuyên (tối thiểu 3-5 lần/ngày trong 7 ngày đầu) hoặc phủ bao bố ướt và liên tục tưới nước giữ ẩm cho lớp bao bố đó. Phương pháp này là tính liên tục và đều đặn, không được để bề mặt khô dù chỉ trong thời gian ngắn, nhằm tối ưu hóa phản ứng thủy hóa.

Phủ bề mặt

Phương pháp phủ bề mặt tập trung vào việc tạo một hàng rào vật lý để ngăn chặn sự bay hơi nước trong lớp bê tông. Nhà thầu thường sử dụng nilon lót bảo dưỡng bê tông, bạt, hoặc cát ẩm để che phủ kín, bao bọc toàn bộ sàn. Điều này giúp giảm đáng kể tần suất tưới nước.

Lưu ý, khi dùng nilon, các mép nối phải được dán kín hoặc đè vật nặng lên để đảm bảo hiệu quả cách ly hơi nước tối đa, và tránh bị gió thổi bay.

Hợp chất bảo dưỡng

Đối với các dự án lớn, có độ phủ của bề mặt bê tông rộng lớn, phương pháp sử dụng hợp chất bảo dưỡng là giải pháp công nghiệp hóa. Hóa chất này được phun dưới dạng sương mù lên bề mặt bê tông ngay sau khi xoa nền. Tạo ra một lớp màng mỏng hóa học không thấm nước, ngăn nước thoát ra ngoài. Phương pháp này giảm tối đa nhân công và phù hợp với điều kiện thi công cần giải phóng mặt bằng nhanh chóng.

Quy trình bảo dưỡng theo từng giai đoạn

Giai đoạn 0–2 giờ

Đây là giai đoạn cực kỳ quan trọng, mang tính phòng ngừa. Ngay sau khi kết thúc công tác làm phẳng bề mặt, ưu tiên số một là phải triển khai che chắn xung quanh khu vực đổ sàn bằng bạt hoặc lưới chắn gió. Mục đích là ngăn chặn gió lùa làm khô nhanh và nắng gắt chiếu trực tiếp. Phải đảm bảo bề mặt bê tông được bảo vệ khỏi bất kỳ yếu tố môi trường khắc nghiệt nào.

Giai đoạn 12–24 giờ

Khi bề mặt đã đủ se cứng, có thể đi lại được mà không để lại dấu chân sâu, nhà thầu nên tiến hành tưới nước lần đầu tiên. Việc tưới phải nhẹ nhàng bằng phương pháp phun sương hoặc dùng bình bơm tay. Sau đó, tiến hành phủ nilon hoặc bao bố ẩm lên toàn bộ bề mặt sàn. Việc phủ kín này phải đảm bảo không có khoảng hở nào để giữ lại hơi ẩm tối đa.

Giai đoạn 1–14 ngày

Đây là giai đoạn duy trì độ ẩm liên tục. Nếu sử dụng phương pháp tưới nước trực tiếp hoặc bao bố, luôn phải kiểm tra và tưới nước giữ ẩm tối thiểu 3-5 lần mỗi ngày, hoặc khi thấy bề mặt có dấu hiệu khô. Mục tiêu là luôn giữ bề mặt trong trạng thái ẩm ướt trong suốt 14 ngày đầu, đảm bảo phản ứng thủy hóa diễn ra trọn vẹn.

Giai đoạn bảo vệ sàn

Song song với việc giữ ẩm, trong suốt 7 ngày đầu tiên sau khi đổ sàn, tuyệt đối không được chất tải nặng cục bộ hoặc cho phép các hoạt động gây chấn động mạnh. Tránh để các vật nhọn rơi xuống hoặc đi lại quá nhiều, vì lúc này bê tông chỉ mới đạt được một phần cường độ và rất dễ bị lún, nứt cục bộ.

Các sai lầm phổ biến khi bảo dưỡng bê tông

Nhiều nhà thầu sau khi đổ bê tông, đến giai đoạn bảo dưỡng, thường mắc phải các sai lầm nhỏ, tuy nhỏ nhưng lại gây ra các tác động lớn cho lớp bê tông, phổ biến như sau:

• Tưới nước quá sớm, khi bê tông còn mềm, nước sẽ làm bong lớp hồ dầu trên mặt, gây rỗ mặt và bụi mặt sau khi khô, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và độ bền bề mặt.
• Không che nắng và gió trực tiếp gây ra nứt chân chim (nứt do co ngót bề mặt) ngay trong ngày đầu tiên. Phải che chắn ngay sau khi se mặt.
• Việc tưới nước cách quãng, không liên tục hay ngưng dưỡng ẩm sớm là lý do lớn nhất khiến bê tông không đạt mác, giảm tuổi thọ công trình. Nhà thầu lưu ý phải duy trì độ ẩm liên tục trong ít nhất 7 ngày.
• Việc đi lại, đặt vật nặng hoặc thợ leo trèo ngay sau khi đổ sẽ gây lún cục bộ hoặc nứt cục bộ tại những vị trí chịu tải, làm giảm khả năng chịu lực của kết cấu.
• Thiếu cục kê bê tông, cục kê giúp đảm bảo lớp bảo vệ thép. Thiếu cục kê, thép bị hở, dẫn đến rỗ mặt cục bộ và dễ gây thấm sau này do cốt thép bị ăn mòn.

Thời gian tháo cốp pha và chịu tải

Tháo cốp pha đáy sàn: 14–21 ngày

Việc tháo cốp pha đáy sàn cần được thực hiện cẩn trọng sau khi bê tông đã đạt đủ cường độ an toàn để tự chịu tải trọng và tải trọng thi công phía trên. Thời gian tiêu chuẩn thường là từ 14 đến 21 ngày, tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường và nhịp của sàn (sàn có nhịp lớn cần thời gian lâu hơn). Tháo cốp pha sớm là một trong những rủi ro lớn nhất gây sập và võng sàn.

Chịu tải nhẹ: sau 7 ngày

Sau khoảng 7 ngày, bê tông đã đạt khoảng 60-70% cường độ. Lúc này, công trình có thể chịu tải nhẹ, cho phép công nhân đi lại nhẹ nhàng hoặc tháo dỡ các cốp pha thành vách (trừ cốp pha đáy). Tuyệt đối không được chất vật liệu nặng hoặc tập trung thiết bị tại một điểm khi lớp bê tông vẫn chưa hoàn thiện cường độ.

Chịu tải nặng: sau 28 ngày

Bê tông chỉ được xem là đạt cường độ thiết kế (mác bê tông) sau 28 ngày kể từ ngày đổ. Đây là mốc thời gian để nghiệm thu cường độ chính thức. Chỉ sau mốc 28 ngày, sàn nhà mới có khả năng chịu tải nặng theo thiết kế và đảm bảo tuổi thọ công trình.

Một số dấu hiệu bảo dưỡng sai nhà thầu cần chú ý

Là người trực tiếp thi công, nhà thầu cần nhận biết sớm các dấu hiệu  bảo dưỡng sai để kịp thời điều chỉnh bảo dưỡng, sữa chữa mặt bê tông:

• Xuất hiện các vết nứt chân chim dày đặc, nông trên bề mặt sàn ngay sau 1-2 ngày, chứng tỏ bê tông bị mất nước quá nhanh do không che chắn gió và nắng.
• Bề mặt sàn khô trắng và trở nên rất cứng chỉ sau vài giờ, đây là dấu hiệu của việc quá trình thủy hóa bị gián đoạn vì thiếu nước.
• Khi gõ nhẹ hoặc cạo, bề mặt dễ bị bung hoặc rỗ thành hạt cát, báo hiệu lớp hồ dầu bề mặt bị hư hỏng do tưới nước quá sớm hoặc tưới mạnh.

Địa điểm mua viên kê bê tông, bạt che sàn, nilon lót nền giá tại kho

Để đảm bảo chất lượng công trình, vật tư đầu vào phải chuẩn. Nếu nhà thầu đang tìm kiếm viên kê bê tông, bạt che bảo dưỡng bê tông, hay nilon lót nền với mức giá tại kho tốt nhất và chất lượng được kiểm định, Vật tư Nam Thành là nhà cung cấp uy tín nhất, chuyên cung cấp cho các công trình lớn tại TP.HCM và các tỉnh lân cận, đảm bảo vật tư đạt chuẩn kỹ thuật, luôn có số lượng lớn và vận chuyển hàng siêu tốc tới công trình giúp nhà thầu đạt tiến độ. Để nhận ngay ưu đãi hấp dẫn nhất khi nhà thầu cần mua vật tư xây dựng, liên hệ ngay 0902.469.466 hotline Nam Thành.