BỘ XÂY DỰNG TĂNG CƯỜNG KIỂM SOÁT CUNG CẦU VÀ GIÁ VẬT LIỆU XÂY DỰNG

Hà Nội - 18/10/2025 - Trước tình hình giá vật liệu xây dựng (VLXD) tăng mạnh trong thời gian qua, Bộ Xây dựng vừa ban hành Công điện yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm soát cung - cầu, công bố kịp thời giá VLXD, đơn giá nhân công và giá ca máy, nhằm bình ổn thị trường, hạn chế tình trạng khan hiếm cục bộ và đẩy giá nguyên vật liệu lên cao.

1/ Cập nhật bối cảnh thị trường VLXD, giá vật tư leo thang

Theo ghi nhận thực tế, trong 9 tháng đầu năm 2025, giá cát tự nhiên tại một số địa phương đã tăng tới 58,4%, trong khi giá đá xây dựng liên tục tăng từ 10 - 18% theo từng quý. Nguyên nhân được các chuyên gia nhận định là do nhu cầu thi công các công trình xây dựng tăng cao, kết hợp với việc một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ quy định về công bố giá vật liệu, đơn giá nhân công và giá ca máy.

Bộ Xây dựng cũng phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng các chính sách thông thoáng nhằm tháo gỡ khó khăn, khan hiếm khoáng sản làm vật liệu xây dựng, đặc biệt là vật liệu san lấp phục vụ các dự án trọng điểm quốc gia, dự án đầu tư công và dự án đối tác công - tư (PPP).

Qua theo dõi thực tế, Bộ Xây dựng nhận thấy một số địa phương vẫn chưa thực hiện đúng quy định về thời gian và thời điểm công bố giá VLXD, đơn giá nhân công, giá ca máy và chỉ số giá xây dựng. Trong khi đó, giá một số vật liệu khai thác như cát, đá, đất đắp có xu hướng tăng mạnh trong những tháng gần đây. Cụ thể, trong 9 tháng đầu năm 2025, giá cát tự nhiên tại một số nơi tăng tới 58,4%, còn giá đá xây dựng tăng từ 10 - 18% theo từng quý.

Bộ Xây dựng vừa có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung chỉ đạo thực hiện nghiêm các nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ giao tại Công điện 85/CĐ-TTg. Đồng thời, các địa phương cần triển khai đầy đủ các hướng dẫn được nêu tại văn bản số 5050/BXD-KHCNMT&VLXD và 7335/BXD-KTQLXD.

Ban chỉ đạo quản lý vật liệu xây dựng yêu cầu các tỉnh, thành khẩn trương nghiên cứu, áp dụng quy định tại Luật Địa chất và Khoáng sản số 54/2024/QH15 cùng các văn bản hướng dẫn thi hành, nhằm đảm bảo công tác quản lý và công bố giá VLXD đúng quy định, minh bạch và kịp thời.

2/ Bộ Xây dựng yêu cầu địa phương thực hiện ba nhiệm vụ trọng tâm ổn định thị trường VLXD

Theo chỉ đạo tại Công điện 85/CĐ-TTg, Bộ Xây dựng yêu cầu các Sở Xây dựng và UBND các tỉnh, thành phố thực hiện nghiêm túc ba nhiệm vụ trọng tâm nhằm kiểm soát cung – cầu và giá vật liệu xây dựng (VLXD) nhằm ổn định thị trường.

a) Kiểm soát cung - cầu và giá VLXD

Bộ Xây dựng yêu cầu các địa phương công bố giá vật liệu, đơn giá nhân công, giá ca máy và chỉ số giá xây dựng đúng quy định tại Thông tư số 11/2021/TT-BXD (sửa đổi, bổ sung tại Thông tư 14/2023/TT-BXD và Thông tư 01/2025/TT-BXD). Các Sở Xây dựng cần phối hợp với doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh VLXD, chủ đầu tư và nhà thầu để thu thập dữ liệu thị trường, làm cơ sở công bố giá một cách minh bạch và kịp thời.

b) Nâng cao chất lượng công bố giá

Bộ Xây dựng cũng yêu cầu các địa phương kiểm tra và làm rõ nguyên nhân khiến giá VLXD tăng bất thường, bao gồm đầu cơ, khan hiếm giả tạo hoặc chi phí vận hành tăng. Các cơ quan liên quan như Sở Tài chính, Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Môi trường, công an tỉnh, cơ quan thuế và chính quyền cơ sở phải phối hợp chặt chẽ để xác định các yếu tố bất thường, từ đó đưa ra giải pháp ổn định thị trường và báo cáo về Bộ Xây dựng để tổng hợp, theo dõi.

c) Tăng nguồn cung và lập kế hoạch dài hạn

Một nội dung quan trọng khác là yêu cầu các địa phương rà soát, đánh giá lại nhu cầu VLXD, điều chỉnh và bổ sung vào Kế hoạch phát triển vật liệu xây dựng của địa phương. Đồng thời, cần khoanh định, bổ sung các khu vực khoáng sản tiềm năng (như cát sỏi lòng sông, đá xây dựng, đất san lấp…) vào quy hoạch tỉnh và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Việc này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cấp phép khai thác khoáng sản nhóm III và IV, đặc biệt phục vụ các dự án trọng điểm quốc gia, dự án đầu tư công và PPP, qua đó tăng nguồn cung, hạn chế khan hiếm và ngăn chặn tình trạng tăng giá bất hợp lý.

3/ Bộ Xây dựng tháo gỡ khó khăn vật liệu xây dựng, kiểm soát giá bất thường

Trước tình trạng giá vật liệu xây dựng (VLXD) tăng bất thường, Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã xây dựng các chính sách thông thoáng, nhằm tháo gỡ khó khăn về khoáng sản làm VLXD thông thường, đặc biệt là vật liệu san lấp phục vụ các dự án trọng điểm quốc gia, đầu tư công và PPP.

Đồng thời, Bộ yêu cầu các địa phương kiểm tra nguyên nhân tăng giá bất thường, xác định các yếu tố như đầu cơ, khan hiếm giả tạo hoặc chi phí vận hành tăng, từ đó đề xuất biện pháp ổn định thị trường. Kết quả kiểm tra và các giải pháp này phải báo cáo về Bộ Xây dựng để tổng hợp, theo dõi và tham mưu Chính phủ chỉ đạo kịp thời, đảm bảo thị trường VLXD minh bạch, ổn định và phục vụ hiệu quả các dự án xây dựng trên toàn quốc.

Tác giả: Hồng Ngọc